Коми поэтъяслӧн некымын кывбур
Заводитӧма 2021 вося урасьӧм тӧлыся 7-ӧд лунӧ.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Иван Куратов <<<

* * *

Быд мортлӧн, шуӧны тунъяс,
Енвевтын ас кодзув эм;
Мунiсны войяс и лунъяс, —
Менам эз петкӧдчыв мем.

Сы вӧсна видзӧдiг быд кодзув вылӧ
Ӧткодя долыдлун сьӧлӧмӧй кылӧ,
Сӧмын тай найӧлӧн югӧръяс шондыны
Морӧсӧс некодыр менсьым оз пондыны!

Быд зонлӧн эм, гашкӧ, вӧлӧм
Мусаыс коркӧ; а нэм
Бурмӧдны-й бурдӧдны сьӧлӧм
Абу тай сиӧма мем.

Сы вӧсна видзӧдiг быд мича вылӧ
Ӧткодя долыдлун сьӧлӧмӧй кылӧ,
Сӧмын тай кевмысьӧм вылӧ оз небзьыны,
Вӧчӧдӧм юръяснас гоньявмысьт, лэбзьӧны...

1870.


* * *

Ой, олӧм, олӧм! Тэнсьыд донтӧ
    Ме лэпта лунысь лунӧ.
Ми тэкӧд видчыны ог пондӧ,
    Тэ кольччы, а ме муна...

Тэ, олӧм, майбыр помтӧм нэма
    И коркӧ шаньджык лоан...
И мыйла менам мустӧм тема
    Пыр «кулӧм», гӧгӧрвоан.

Мед вешъян, тэ дiнӧ ме мелi;
    Сiдз кывла унджык буртӧ...
Во кызь вит тэнсьыд няйттӧ келi,
    Кӧть вит час дзоридз курта...

Быд дзоридз регыд косьмас, кулас,
    Да-й ме тшӧтш вӧлись накӧд!
Ой, мӧд йӧз коляс енвевт улас...
    Ой, енмӧй, менӧ такӧд!

Ой, олӧм, олӧм! Тэнсьыд донтӧ
    Ме лэпта лунысь лунӧ.
Ми тэкӧд видчыны ог пондӧ,
    Тэ кольччы, ме... дерт, муна...


ПӦРЫСЬ НЫВ

Эг ӧмӧй нӧ ме вӧв мелi,
    Эг ӧмӧй вӧв том?
Мыйла инӧ пӧрысь нылӧн
    Суи нэмлысь пом?

Йӧз моз морӧсын эм сьӧлӧм,
    Сӧнын сӧстӧм вир...
Мыйӧн зонъяссӧ нӧ мукӧд
    Сибдӧдӧны пыр?

Наяннас-ӧ, рамнас, лёкнас?
    Ӧткодьӧсь тай ми...
Кодыр тойыштлан, кор кыскан,
    А со пӧрысьми!

Меям сёрни-й ӧнi овлӧ
    Медся шмонитан,
Мый нӧ, бур зон, сералан-а,
    Меысь бергалан?

Мед он дзугыльмы нин мекӧд,
    Ме со жеръяла
Ас вылын и йӧз вылын пыр —
    Тэд пыр немторла!

Сёйныд оз ков, кор эм сёрни
    Мукӧд нывъяскӧд;
Некодсянь тай мамысь кындзи
    Бур кыв ме ог тӧд!

Дзирыдпоз! Мый ветлан-гыан!
    Со тэд менам водз —
Латшкысям медъюгыдiнас...
    Сэн тай! Лӧсьӧд содз!

Чӧлӧ мывкыд-вежӧрнаныд!
    Письки чужӧма —
Сы вӧсна ме ог туй? Чӧлӧ!
    Сiдз нин сиӧма...

Томджык нывъяс верӧс сайӧ
    Мый нин муналiс!
Мыськаси да вурси пыр ме
    Мунiгкежаныс!

Муса мортлы кыны-вурны
    Абу сиӧм мем;
Лӧсьӧдышта жӧ кӧть йӧзлы...
    Йӧзлы быдса нэм!

Ен мед накӧд! Шуда олӧ!
    Керка вевт вывсянь
Уськӧдчыны изъяс вылӧ
    Колӧ мем... да шань!

Китӧм, коктӧм лоан бара,
    Он ӧд кув на! Ок!
Олышта жӧ, кодыр эм на
    Менам ки да кок!

1862.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Илля Вась (Василий Лыткин) <<<

ПАСЬТАЛI МЕ

Пасьталi ме дукӧсӧс
Дай мӧдӧдчи карӧ.
Паныдасис мусукӧй, —
Мыйкӧ абу варов.

«Мыйысь нӧ тэ лӧгасин,
Мыйла абу варов?
Мыйла тэнад йӧвва син
Скӧр видзӧдӧ бара?»

«Аттӧ дивӧ, трасича!
Локтан дукӧс шойӧн!
Он аддзы, кыдз баситча...
Мун сэсь, эн кут сойӧд!»

Мый нӧ эськӧ керан тэ?!
Бӧр ме шлёнги гортӧ!
Бӧрд кӧть сэсся серав тэ, —
Дукӧс вувзи чӧрту.

1919
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Николай Самарин <<<

НАСТЯЛЫ

Югыд шондi моз,
Зарни ныланӧй,
Меным мыччысьлiн.
Рытъя кыа моз
Менам син водзысь
Кусiн, саялiн.
Кӧдзыд асылӧ
Сьӧлӧм дiнсьым тай
Жбыргин кытчӧкӧ...
Эн мӧй думыштлы,
Сӧкӧл-птицаӧй,
Асъя кӧдзыдсӧ?
Эн мӧй думыштлы
Менсьым, ныланӧй,
Шогсӧ-печальсӧ?..

1941
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Александр Мальцев <<<

НЫВЛӦН СЬЫЛӦМ

Войвыв дзирдалӧ кӧшнас,
Тӧлыс мудзӧма пӧлясьныс,
Шӧштак швачӧдчӧ, шӧштак...
Кӧч ку шапкаа тӧлысьыс.

Мортлӧн кок улын лымйыс
Дзуртӧ ясыда. Матыстчӧ...
Шӧштак бара со лыйис,
Весиг дрӧгмунiс матича.

Кодi ывлаас шойтӧ,
Лолыс кодлӧн нӧ инасьтӧм?
Кӧнкӧ, кӧдзыдсӧ вӧйпӧ...
А ӧд век на ме игнасьтӧм!

Мися, бӧр, гашкӧ, волан,
Мися, бурасям, гашкӧ да...
Али лёк кывйысь полан? —
Тэнсьыд нимтӧ век вашкӧда.

Ышмис шӧштакыс талун.
Лымъяс-кодзувъяс усьӧны...
Мича дзирдъясыс налӧн
Лӧня сьӧлӧмын кусӧны.

КОВЁР

Мем талун синъяс водзӧ сувтiс
Нелямын нёльӧд во и Латвия.
Войнаыс век на эргис-увтiс...
Ме аддзи дзоля керка. Сад пиын.
Зэв мирнӧй керка. Абу некод.
Ме пыри, здук-мӧд медым шойччыны,
И кыла лолӧн, быттьӧ мекӧд,
Со, танi, кодкӧ збыльысь орччӧн эм.
Но сэтшӧм, кодi автоматтӧм,
И кодi лёк вылас эз ышавлы...
Друг казялi, мый месянь матын,
Стен вылас, выль ковёр сэн ӧшалӧ.
О, серпас! Аддзылiд-ӧ коркӧ,
Мый вермӧ вӧчны ыджыд мелiлун?
Сэн ты, со, варовитӧ шоркӧд,
И нывка бальӧ пиӧс малалӧ.
А со и розаяслӧн котыр,
Но тэчӧм сiйӧс сэтшӧм кужӧмӧн,
Мый дзоридзьяслӧн мелi копыр
Тэд чайтсьӧ нывлӧн нормӧм чужӧмӧн.
И ӧвтӧ серпассяньыс корӧм:
— Бӧр гортад бергӧдчы, о мусукӧй!
И кылан, кыдзи сьӧлӧм нормӧ,
И чужӧ шензьӧдана музыка.
Дерт, тайӧс кыӧма том ичмонь,
Лов пытшкас кодлӧн помтӧм мелiлун.
Но кӧнi сiйӧ и мый вичмӧм
Том юрлы? Кӧнi тадзсӧ велалӧм?
А гашкӧ, сотчис, кыдзи бобув,
Войнаыслӧн сьӧд биас кӧнiкӧ?
О, мед жӧ сюрас сылы «кобув»,
Кор тат на свинеч шерыс «гӧнитӧ»!
Мед эськӧ кужанлуныс сылӧн
И водзӧ радлун сетiс йӧзыслы,
Мед муслун дзордзалiс му вылын,
Мед олӧм бияс быд здук ӧзйисны!

* * *

Дзоля вомас вайис пыста
Чужан сиктысь чолӧм.
Кодi сiйӧс татчӧ ыстiс,
Кодлы нӧ нин кола?

Батьӧ кыз му улӧ водiс,
Мамӧ карын важӧн,
Чойяс танӧсь... Сiдзкӧ, кодi
Олӧ джынъя гажӧн?

Муса ныв сэн овлiс коркӧ,
Ӧнi сiйӧ ылын.
Усьлiс косьын дона ёртӧй —
Мгаын гуыс сылӧн.

Гашкӧ, вежань, гашкӧ, чожинь,
Воча вокъяс, гашкӧ?
Али аслыд, Сыктыв вожӧй,
Меысь лои гажтӧм?

Ӧта-мӧдӧс тӧдлiм бура, —
Кадыс вӧлi сэтшӧм:
Быдми-сӧвми пашкыр юра,
Олi тулыс этшӧн.

...Бара аддзӧдчывны колӧ,
Сыктыв вожӧй кыскӧ...
Чолӧм, чужан сиктӧй, чолӧм!
Аттьӧ тэныд, пыста!
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Алексей Филиппов <<<

СЬӦЛӦМ ЁНТЫСЬӦЙ

Рытъя кыа саялiс...
Асъя — косьтӧ тыв...
Видзсӧ ставнас талялiм,
Сьылiм сьыланкыв.

Ой тэ, сьӧлӧм ёнтысьӧй,
Вугыртӧмыд тан.
Алӧй мак моз ломтысьӧ
Менам чужӧмбан.

Аддзан: войыс кольӧма —
Колип сетiс гор.
Мича сёрни — колана...
Мелiасьны кор?

Сывъяв-окав, мисьтӧмӧй,
Нимкодьлуннад сод.
Гортын мамлы висьтала:
«Бобӧняньсьыс код».


* * *
(В. Шекспирысь)

Ме кувны кӧсъя. Кулӧмыс оз лок.
Ме аддзыны ог вермы татшӧм олӧм,
Кӧн йӧзсӧ, кытчӧдз новлӧдлӧ на кок,
Мӧд йӧзлӧн личкӧ озырмыны колӧм.

Кӧн нимӧдӧмнас лыбӧ ныма ним,
А нималысьсӧ нюкыртӧны улӧ.
И нывлӧн яндзим дубалӧма нин...
И тӧдчан эбӧс эбӧстӧмысь кулӧ...

Оз чепӧсйы мед лӧгыд — вомтӧ тӧб!
Со, вежӧръяснас веськӧдлӧ тан выжив,
И мывкыдлуннас ошйысьӧ тан бӧб...
А бурсӧ лёкыс кутӧ нэм чӧж мыжын.

Тӧд: зывӧк мен... И кулi, эськӧ, — мед!
Но сьӧкыд лоас метӧг, ёртӧй, тэд.


ОРДЫМӦС-ТУЙӦС ЭЖАЫС ВЕВТТИС
(Роч сьыланкыв серти)*

Ордымӧс-туйӧс эжаыс вевттис,
Мусукӧй сiйӧс таляснас тэчлiс.

Эжаыс вевттис турунӧн-нитшӧн,
Ветлывлiм кытi пемыд вой кытшын.

Сывъялiс менӧ, томлунсӧ вӧзйис,
Олӧмсӧ дзикӧдз ӧтвывтны кӧсйис...

Эз эськӧ ылӧд — сьӧлӧмнам кыла —
Тэрмасьысь кадыс ылыстiс ылӧ.

Висьтав мен, колип, шог тӧдтӧм сьылысь,
Кывлiн-ӧ мыйкӧ мусукӧ йылысь?

Кӧн ӧнi сiйӧ, тӧдан кӧ, эрдӧд:
Сьӧлӧмӧ висьӧ, сьӧлӧмӧ бӧрдӧ.

Лэб, тэрыб колип, дой менам корӧ...
Лэб, мелi сьылысь, мусукӧй дорӧ...

Мед эськӧ тӧдiс, мед эськӧ кылiс:
Виччысьӧ сiйӧс радейтан нылыс.

        * Роч вылын (сьылӧ Лидия Русланова).
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Алексей Тимушев <<<

* * *

Майбыр, кӧкыдлы оз ков вӧлӧга,
Оз ков поз — кӧкӧ лун и вой,
Тайӧн мичмӧдӧ тувсов йӧлӧга,
Кыдзкӧ небзьӧдӧ сьӧлӧм дой.

Но и кӧкас мед, кӧкас сяммӧ кӧ,
Сiйӧн гажмӧдӧ войвыв вӧр...
Тадзи шулывлiс муса мамукӧй,
Кор мем эз на вӧв тыр ар шӧр.

Кодыр вӧлi ме ёна ичӧт на,
Кӧклӧн кӧкӧмыс мусмис мем,
Кыла «ку-ку» и вӧрлань видзӧда,
Лыддя сы серти ассьым нэм.

Вояс кольӧны, вояс мунӧны,
Он и тӧдлы, кыдз суас рӧк.
Унаторъяс тай паметьсьыс вунӧны,
Но оз вунлы, кыдз кӧкӧ кӧк.


МУСАЛЫ

Ӧти сиктын олiм,
Ӧта-мӧдысь бокын.
Тэнӧ шулi чойӧн,
Менӧ шулiн вокӧн.

Нинӧм сэтшӧмторйыс
Миянлӧн эз вӧвлы,
Кыдзкӧ сьӧлӧм корис —
Тэ дорӧ ме волi.

Сэсся тэ ки сетiн,
Сьӧлӧм бердӧ вайин,
Верӧс сайӧ петiн
Сиктса зонка сайӧ.

Меным вывтi нимкодь,
Мы тэ вӧчин тадзи,
Ме ӧд тэнад нимкӧд
Ассьым шудӧс аддзи.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Владимир Тимин <<<

* * *

Югыд коръяса ичӧт кыдз вылӧ,
Кодӧс некод на
Пыдди эз пуктыв,
То ли шойччыны,
То ли прӧстӧ сiдз,
Сырчик первойысь —
Шпорк —
И пуксис.

Кыдз пу дрӧгнитiс ставнас
Радысла,
Кыдз пу веськӧдiс
Юрсӧ ассьыс...
Сӧвмиг-быдмигад
Кӧсйӧ быдӧн дзик,
Медым бур синмӧн
Кодкӧ аддзис.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Виктор Напалков <<<

* * *

Гожӧм шӧр. Ывлаӧ йӧрмӧма шоныдыс.
Карнана нывбаба сикт кузя мунӧ —
Ва тыра ведраын югъялысь шондiсӧ
Бекъяссӧ вежньӧдлiг гортланьыс нуӧ.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Галина Бутырева <<<

* * *

Быттьӧ
          кык ӧтка морт,
чӧла видзӧдӧны ӧта-мӧдыслы син-син,
кыв оз вежны, —
                      кык чашка
                            менам асъя пызан вылын.
Кыкнанныслӧн
                  пыдӧсас —
тӧрытъя курыд сёрни колястор.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Александра Мишарина <<<

ӦБИДНӦ

Воши киын новлан часi.
Казялi ме талун асыв.
Тадзи ӧмӧй вӧчны позьӧ?
Сiйӧ вӧлi менам козин.

Ӧбиднӧ, мый шышкыс тайӧ
Сёйис-юис пызан сайын.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Мария Игушева <<<

КОМИ АНЬЯС

Коми аньяс, донаяс, мыйла нора сьыланныд?
Мыйла сьӧлӧм выланыд лои татшӧм шог?
Коми аньяс, ӧтчыд ӧд оланныд да выланныд,
Йӧзлысь шогсӧ пальӧдны абу ӧмӧй мог?

Коми аньяс, мичаяс, гажа томлун казьтывлам,
Кыдзи видз-му вӧдитiм, кыдзи заптiм вӧр.
Сьӧд чышъян кыдз шыбитiм, дзоридзаӧс пасьталiм,
Мусукъяс кор локтiсны война вылысь бӧр.

Коми аньяс, мелiяс, босьтчӧй сьывны кыпыда,
Шондi улас ывлаыс весиг ловзяс сэк.
Коми сьылан бурдӧдас, усьӧм ловтӧ кыпӧдас,
Сӧмын мича кывъясыс юргасны мед век.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Александр Лужиков <<<

* * *

Мыйла нюмдӧма Джоконда?
Мыйла видзӧдыштӧ шога?
Гашкӧ, шогсьӧ кодкӧ понда...
Гашкӧ, йӧзыс водзын мога...

Мыйла свет вылас ме чужи?
Мыйла свет вылас ме ола?
Кодi вочавидзны кужас?
Быть мӧй вочавидзны колӧ...

Олӧмсӧ кыдз гӧгӧрвоны?
Леонардоӧн мӧй лоны?..

* * *

Тэӧн чужтӧм муслун вӧлӧм
сэтшӧм пӧсьӧн.
Ылӧдлыны тэнсьыд сьӧлӧм
абу лӧсьыд.

Тэнад муслун вӧлiс донтӧм
менам ловлы.
Тэнад муслун эз и шонтыв,
эз и ковлы.

Ог кут казьтывлыны тэнӧ,
ог кут корны...
Таысь олӧм помӧдз менӧ
кутан ёрны.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Надежда Павлова <<<

* * *

Кад ставсӧ тыртны, гуавны тай кутiс.
Кыдз окавлiн, кыдз небыд сывъяд кутлiн...
Ме вунӧдi! Кыдз тадзсӧ вермис лоны?
Тэ весиг вӧтын шочджыка нин волан.

Ӧд тӧдан, меным вывтi сьӧкыд тэтӧг,
И кӧсъя нюмъёвтны, но курыд синва петӧ,
Ӧд ӧзтылас на лежнӧг сӧстӧм битор,
И волас гожӧм,
Волас, сӧмын митӧг...


* * *

Лун тӧв гажӧдчӧ, шог оз тӧд,
Вывлань макйӧдлӧ косьмӧм кор.
Кыпӧдчылiсны ӧти, мӧд
Ӧкмыс судтаӧдз рытъя дор.
Чӧла нюмдыштiсны дай пом,
Увлань мӧдiсны корсьны гу.
...Арлӧн зарнисьыс кольӧм шом
Чӧла гуалас дзормӧм му.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Анастасия Дёмина <<<

* * *

Ичӧт чойкӧд мунiм вӧрӧ
Вотны чӧскыд юмов пув.
Тӧкӧтьӧ эг весьӧпӧрӧй,
Мыйӧн орччӧн чегис ув.

Ошкыд татчӧ локтӧ, гашкӧ,
Либӧ кӧин мыччӧ ныр?
Гортӧ котӧрӧн ми кашким,
Пувйӧн чуманым эз тыр.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Татьяна Шахова <<<

БАБ

Ывла вылын пашляк лыйсьӧ,
Керка шонтӧ ыджыд пач,
Паччӧр вылын бабӧ висьӧ,
Ӧтнас сiйӧ, шыч ни рач.
Бокын — вӧрзьӧдлытӧм печкан,
Бура тэчӧм-гартӧм шӧрт,
Висьӧдчӧмыс дзикӧдз личкис,
Оз нин вермы, тшук оз бӧрд.
Шӧрт тупыльсӧ гартлiс ачыс,
Быттьӧ ассьыс олӧм нэм.
Сӧмын ломтысьӧ на пачыс,
Олан биыс эм на, эм.
Талун бабӧ эз нин пӧжась,
Эз нин Енлы ӧзтыв сись,
Висьӧ ёна, абу мыжа,
Ставсӧ вӧчлiс, эз кӧ вись.
Ветлан ордым лымйӧн тырис,
Да и лымъя кильчӧ выв.
Эськӧ кодкӧ мед кӧть пырис,
Шуис баблы шоныд кыв.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Ксения Карманова <<<

* * *

Ме тӧда, тэ менӧ он виччысь...
Тэ войт мында менӧ он радейт...
Но помасьӧ луныс,
И рытланьӧ кад —
Ме пасьтала мича сьӧд платтьӧ...
А морӧсын кодзула сикӧтш,
И кӧмтӧг ме тэ дорӧ муна,
Ме восьлала гусьӧн,
Тэ медым эн кыв...
Тэд муслунӧс ассьым ме нуа.

А коркӧ ме вӧлi зэв шуда,
Кор меным тэ шулiн, мый кола.
И асывсянь рытӧдз
Ме виччыся пыр,
Кор пемыднас тэ дорӧ вола.
Тэ некодлы некор он вичмы!
Тэ туй вывсьыд менӧ он вешты!
А тэнӧ дзик нинӧм вылӧ
Ме ог веж...
Но шондiлӧн чеччӧмкӧд эшта.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------
>>> Татьяна Кирпиченко <<<

АРСЯ ЗЭР

1.
Енэжсянь войталӧ анделлӧн кӧдзыд синва.
Ми некор ог тӧдмалӧй, мый сiйӧ — енэжыс.
Некор ог гӧгӧрвоӧй, мыйысь бӧрдӧ андел,
Да мыйла синваыс сэтшӧм дзирыд.

2.
Зэрысь позьӧ дзебсьыны.
Но ни ӧти воськов вылӧ
Он ылыстчы
Ен дiнысь.

3.
Сэтшӧма кӧсъя, мед зэрмис.
И юаласны кӧ, мыйла ме сэтшӧм гажтӧм,
Позяс ыстысьны ар вылӧ.

4.
Эн скӧрмӧй зэрысь.
Кодлӧнкӧ олӧмын
Сiйӧ медбӧръя.

5.
Кор кула,
Пӧра арся зэрӧ.
Колис сӧмын унджык синва чукӧртны.
-----------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------

Авторъяслӧн лыддьӧг:

Иван Куратов
Илля Вась (Василий Лыткин)
Николай Самарин
Александр Мальцев
Алексей Филиппов
Алексей Тимушев
Владимир Тимин
Виктор Напалков
Галина Бутырева
Александра Мишарина
Мария Игушева
Александр Лужиков
Надежда Павлова
Анастасия Дёмина
Татьяна Шахова
Ксения Карманова
Татьяна Кирпиченко