Холдербай Усманович: другие произведения.

Xoldor Vulqonning yapon she'riyatidan qilgan tarjimalari. Xayku va tankalar

"Самиздат": [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:
Конкурсы романов на Author.Today
Творчество как воздух: VK, Telegram
 Ваша оценка:
  Yapon she'riyatidan Xoldor Vulqon tarjimalari.
  Xayku va tankalar:
   --------------------
  Xayku va tankalar haqida
  -------------------------
  Xayku va tankalarda ko'p qirrali nimkosa ma'no, kinoya, fisqu fasod, falsafiy mazmun mushoxadalar yo'q.Bu ixcham poetik janr go'zal tabiat manzaralarini, yoxud narsalar xolatini, yoki odamning muayyan ruhiy kayfiyatini aks etdirish orqali o'quvchiga xayrat bag'ishlash, osuda tonglar kabi toza tuyg'ular baxsh etish san'atidir.Xayku va tankalarda aks etdirilgan manzaralarni ko'z oldingizga keltira olsangiz, tog'dagi qishloqda oy chiqishini sarg'ayib kuzatayotgan dexqonlar holatini,butazorlar ortidan ohista ko'tarilayotgan to'lin oyni ko'rayotganday, chigirtkalar chirillashini eshitayotganday, bo'lasiz.Tahayyul va tahayyur shu'lalariga yo'g'rilasiz.Quyida bundan olti asr avval yozilgan yapon xaykularini va tankalarini o'z tarjimam orqali hukmingizga havola qilaman.
  ------------------------------------------
  Xoldor Vulqon. 1983 - 2013 yillar.
  
  ----------------------------------------
  
  Xaykular.
  ----------------------------------
  
  
   -----------------------
  Matsuo Basyo
  ---------------------
  ***
  Qorli tong.
  Yana quritilgan baliqni
  yeyman shekilli yolg'iz bir o'zim.
   --------------------------
  ***
  Dengiz suvida suzib yurar
  mayda yaltiroq baliqchalar.
  Tutaman desang, yo'q bo'lib qolishar.
   ------------------------
  ***
  Shu qoyadan turib,
  ko'm - ko'k dengizga
  qalpog'imni uloqtiraman!
   --------------------------
  ***
  Qishki dala.
  Uzoqlarda yurar dexqonlar
  qolgan - qutgan cho'plarni yig'ib.
   ----------------------------------
  ***
  Sochim o'sibdi.
  Ozib ketdim, rangim olingan
  bug'u oyidagi yomg'ir to'xtamas.
   ---------------------------
  ***
  Banan yaproqlari so'lg'in.
  Oyning porlab chiqishini
  sarg'ayib kuzatar dexqonlar.
   -------------------------
  ***
  Yo'llar toyg'oq muzlama.
  Attang, toyib yiqildi
  shirakayf do'stim.
   ---------------------------
  ***
  O'lgan o'g'lin eslab yig'ladi ota.
  So'nayotgan gulxan cho'g'lari
  o'chib qoldi uning ko'zyoshlaridan.
   ---------------------------
  ***
  Egnimdagi qog'oz ko'ylagimni
  ivitib yirtibdi
  bahor yomg'iri.
   --------------------------
  ***
  Muzlagan olabug'a baliqlari
  irjaytirib yotar tishlarin
  sovuq do'kon peshtaxtasida.
   ------------------------
  ***
  Qaydasan, ey mening tayanchim?
  Xassa qilib olgan cho'pagimni
  sindirdi kuzgi shomol.
   ----------------------------
  ***
  Ufqlarga botmoqda quyosh.
  Kuzgi daryo suvlarida
  yaltillaydi mayda baliqlar.
   --------------------------------
  ***
  Choponim yupqa.
  Kun bo'yi o'tirib, undagi bitlarni
  terib o'ldirdim.
   ---------------------------
  ***
  Juda qalin qor yog'ibdi.
  Endi Xakbinz tog'idan
  qanday oshib o'tar odamlar?
   --------------------------
  ***
  Yosinodagi gullagan giloslarni
  ko'rsataymi senga,
  mening qalpog'im?
   --------------------------
  ***
  Oxir quvib yetdim nihoyat,
  o'tgan bahorni
  olis "Vaka" bandargoxida.
   ------------------------------
  ***
  Voy bayov!.. Voy bayov!..
  Yana nima deyish mumkin siz haqingizda
  Yosinodagi gullagan giloslar!
   -----------------------
  ***
  Ustunlariga has - xashak ilingan
  ko'prik hayrlashayotir
  to'lin oy bilan.
   -------------------------
  ***
  Qaydan keldi bu yalqovlik?
  Bugun arang uyg'otishdi meni,
  shovullaydi bahor yomg'iri.
   ------------------------
  ***
  Quvonchla boqamiz yonarqurtlarga,
  qayiqchidan umid yo'q, u mast.
  To'lqinlar qayiqni surib bormoqda.
   ---------------------------
  ***
  Oydin qish kechasi,
  qor bosgan yo'llar.
  Itga otay desam topilmaydi tosh.
   ---------------------------
  Kobayasi Issa
  ------------------------
  ***
  Kechib o'tdim sayoz va toshli,
  feruzarang daryo suvlarin,
  shippagimni qo'limga olib.
   ----------------------------
  ***
  Oydin kecha.
  Tiniq sholipoya suvida
  oqib yurar gilos gullari.
   ---------------------
  Kovaxigasi Xekigado
  ----------------------
  
  ***
  Suzayotir qora kemaday,
  sekin asta bulutlar aro
  tog'ning cho'qqisi.
   ----------------------------
  ***
  Shilliqqurtning sira
  chig'anog'idan chiqqisi kelmas.
  Kuzgi shamollar...
   --------------------
  Masaoka Siki
  -------------------
  
  Gullagan Yamabuka soyasi.
  Suv solingan qovoqda
  biltanglaydi kumushrang baliq.
   ---------------------
  ***
  Kimsasizlik.
  Daraxt ostidagi shaloq o'rindiqda
  qarag'ayning igna barglari.
   ------------------------
  Nayto Meysetsu
  -----------------------
  
  ***
  Qaytarib keladi o'z ovozimni
  yana o'zimga
  kuzgi bo'ronlar.
   --------------------------
  ***
  Yurmayotgan otining
  jilovidan tortar zo'r berib
  aravakash sovuq kechada.
   --------------------------
  ***
  Eshitilar oyna ortidan
  dexqon ketmonining chiqirlashlari.
  Shudgorda tosh ko'p.
   --------------------
  ***
  Zilol suvli daryoda,
  lapanglab oqmoqda
  suvga qulatilgan xodalar.
   -------------------------
  ***
  Tutunlarda ko'rinmay ketar
  sargashta roxib.
  Olislarda qo'ng'iroq tovushi...
   -------------------------
  ***
  Chug'urchuqlar galasi
  uchib o'tdi tepamdan.
  Eshitdim qanotlar shuvillashini.
   -----------------------
  ***
  Menga sovg'a berishdi.
  Oltin baliqchani olib ketyapman
  suvli qovoqda.
   ------------------------
  ***
  Qish yomg'iri.
  Hamma narsa jim.
  Qirg'oqdagi qayiq ham hatto.
   ------------------------
  ***
  Go'yo kapalaklarni oldiga solib,
  xaydab kelayotganga o'xshar
  so'qmoqdagi yo'lovchi.
   ----------------------------
  Taneda Santoka
  -----------------------
  ***
  Shunday ketmoqdaman,
  so'zanakni qalpog'imga
  qo'ndirganimcha.
   ---------------------------
  ***
  Yolg'iz o'tiribman,
  romga yelimlab
  yangi qog'ozni.
   -----------------------------
  ***
  Qanday va qayoqdan qaramayin,
  hamon yog'ayapti to'xtamay,
  yog'ayapti qor.
   --------------------------
  ***
  Chirildoqlar chirillar.
  Berkinishning iloji yo'q
  bu tovushlardan.
   -----------------------------
  ***
  Uchyapti, hamon uchayapti
  kuzgi daraxtlarning sarg'aygan
  yaproqlari sovuq shomolda.
   --------------------------------
  ***
  Dam olib yotgan chog'im
  qip qizil so'zanak
  oyog'imga qo'ndi o'tloqda.
   ---------------------------
  ***
  Yaxshilab chaynash kerak,
  xafsala bilan.
  Guruch bu guruchda...
   ---------------------------
  ***
  Bo'kib sake ichib, mast bo'lib,
  chirildoqlar bilan birga
  uxlab qolibman.
   ----------------------------
  ***
  Yozgi sel shovqini.
  Yillar o'tishi bilan men kabi
  sel ham qaribdi.
   -------------------------
  ***
  Ayozli qish kechasi,
  sovuq izg'irin.
  Men qayerda tunayman endi?..
   ---------------------------
  ***
  Qayoqqadir shoshar
  sovuq bulutlar
  cheksiz osmonda...
   ------------------------------
  ***
  Dalada izg'irin.
  Toshlarni teraman
  kuzgi shomolda...
   -------------------------
  ***
  Qanday ivib ketdima
  boyagina huv anavi,
  bulutlardan yoqqan yomg'irda!..
   ------------------------
  ***
  Uziliksiz kavshanaman.
  Mening ovqatim -
  guruch kepagi.
   ----------------------
  ***
  Hoy, noinsof chigirtka,
  xaltadagi guruch o'zi oz,
  ertagacha yetsin...
   --------------------------
  ***
  Yemoqqa ovqat yo'q.
  Kuzataman quyoshni g'amgin
  baland, olis tog'lar ortiga...
   ------------------------
  ***
  Yolg'iz, beg'am, oppoq kapalak
  Uchib aylanmoqda pildirab.
  Hamma yoqda tosh.
   --------------------------
  ***
  Kulbam ayvonida yolg'iz o'ltirib,
  rohatdan ko'zlarim yumib, kavshanib,
  "Uembosi" qiyomin yeyman . . .
   -----------------------------
  ***
  Yolg'iz va sokin
  jim - jit o'ngirlarning
  shaffof tonglari . . .
   -------------------------------
  ***
  Iyul jalasi.
  O'prilib ketdimi deymanda,
  osmon to'g'oni . . .
   -------------------------
  ***
  Xotiralar uchib kelar
  qaydandir birdan
  oppoq yuvosh kapalak bilan . . .
   ---------------------------
  ***
  Atrof tog', qarag'ay o'rmoni.
  Toshni yostiq qilib yotibman.
  Shosha pisha suzar kuzgi bulutlar. . .
   ----------------------------
  ***
  Tungi ibodatxonada
  tongacha mushuk
  o'ynadi parvona kapalak bilan.
   ----------------------------
  ***
  Yo'lda kasal bo'lib qoldim.
  Mana endi tungi zulmatda,
  tinglayapman sel shovqinini . . .
   ---------------------------
  ***
  Qorong'i tushdi.
  Endi oydin tog'lardan
  axtaraman tunamoqqa joy.
   -----------------------------
  ***
  Naxot shu kul qolgan bo'lsa
  yoqib yuborilgan kundaligimdan ?. . .
   ----------------------------
  ***
  Tong pallasi yirik tomchilar
  nog'ora qilib chalar
  pastakkina kulbam tomini.
   --------------------------
  ***
  Meni burga chaqib, uxlatmayapti,
  yulduz to'la bepoyon osmon . . .
   --------------------------
  ***
  Dengizlarga tikilganimcha
  sohildagi o'tloqda
  bo'shanaman , xojat qilaman.
   ----------------------
  ***
  Kuzgi shomollarda
  Ot sug'oraman . . .
   -------------------------
  ***
  Cho'chqa menga tikildi.
  Qiziqishdan ochilgan og'ziga
  kirmoqda kuzgi shomol .
   -----------------------------
  ***
  Kun bo'yi yomg'ir yog'di .
  Men o'yladim hasratga cho'mib ,
  olislarda qolgan Vatanimni.
   -------------------------
  ***
  Buncha ham mazali
  bo'lmasa guruch .
  Kavshanaman bir o'zim o'ychan.
   -----------------------
  ***
  Oftob qizdirmoqda
  ustarada taglab qirilgan
  taqir boshimni...
   -------------------
  Isikava Tokuboku
  ---------------------
  ***
  Turgenevning romanini
  poyezdda o'qib ketayotib,
  "Isikari" dan o'tib ketibman.
   ----------------------
  Midzuxara Syuosi
  ---------------------
  ***
  Qishloq uzra g'amgin porlagan oyni,
  tomosha qilmas hech kim.
  Barcha sholi o'rimida . . .
   -----------------------------
  ***
  Olmalar gullagan.
  Boyagina yoqqan bahor selidan keyin,
  oppoq gul qopladi sohil suvlarin.
   --------------------------
  ***
  Oy porlar .
  Qayinlar soyasi sezilmas ,
  tumanlarga cho'mgan qayinzor.
   ---------------------------
  ***
  Bahorni kuzatayapman
  yomg'irlarda shalobbo ivib,
  bulutlar bilan yuzma - yuz , tog'da.
   ---------------------------------
  ***
  Yomg'irli kun.
  Oqin bo'ylab oqar xrizantemalar
  ko'rinmaydi bironta qayiq.
   -------------------------------
  ***
  Choy gullaydi baland qoyada.
  Shom zulmati qoplagan tog'lar.
  Olislardan ko'tarilar oy.
   -------------------------
  ***
  Qaldirg'ochlar chiyillab uchar,
  gir aylanib, tog'dagi kulbamning,
  tomi ustidan.
   -------------------------
  ***
  Xagi gullayotgan
  Asama tog'iga chiqaman
  bulutlarni go'yoki qayrib . . .
   --------------------------
  ***
  Baland jarlar aro, to'lqinlar uzra,
  chag'alaylar ini yonida
  olxo'ri gullar . . .
   ------------------------
  ***
  Berkinadi o't - o'lan ichra
  tunash uchun o'tloq kakkusi ,
  yaqinlashar tun . . .
   -------------------------
  Akutagava Ryunoske
  ---------------------
  ***
  Mana tong otdi.
  Qo'shig'ini to'xtatib, birdan ,
  chirildoq jimib qoldi.
   --------------------------
  ***
  Tog' etaklarida
  yumilib qolibdi sovuq ayozdan ,
  choy g'unchalari.
   -------------------------
  ***
  Qishki yomg'irlar.
  Kanal qirg'og'idagi choyxonada
  yolg'iz bir mehmon . . .
   ---------------------
  ***
  Bog' yo'lakchasidagi
  ko'lmakda aks etar.
  Azaliya gullari . . .
   --------------------------
  Natsume Soseki
  ------------------------
  ***
  Men kasal yotgan xonaning
  bambuk pardasiga ohista qo'ndi
  kuzgi kapalak.
   ------------------------------
  ***
  Kuzgi daryo, baland sohillar.
  Daryo uzra aks - sado yangrar.
  chayla qurishyapti uzoqda.
   ----------------------
  Iida Dakotsu
  -----------------------
  
  ***
  Pechka eshikchasin ochib, qarasam,
  ko'mir oxista, istamaygina,
  "qraq, qraq" etib, yonmoqda ekan. . .
   -------------------------------
  ***
  Shomolda chayqalib, jaranglar
  eshikka osilgan mitti qo'ng'iroq.
  Anor gullabdi . . .
   ----------------------------
  ***
  Pashshaxonaga kirib yotibman.
  So'nayotir kuzgi saharda
  o'choqdagi kechagi cho'g'lar . . .
   --------------------------------
  ***
  Qor ko'mib tashladi
  barcha yo'llarni.
  Isinaman o'choq oldida yolg'iz . . .
   --------------------
  Nayto Meysetsu
  ----------------------
  
  ***
  Shaffof suvda
  qilt etmaydi mudroq baliqlar.
  Kuzgi shamol . . .
   -------------------------
  Takaxama Kyosi
  ----------------------
  ***
  Guvillagan sovuq shomolni,
  ko'ksim bilan qarshi olib .
  bir zumga unutdim qariganimni . . .
   ----------------------------
  ***
  Hademay jimib qolar
  o'tinchining boltasi tog'da.
  Kuzgi yomg'irlar . . .
   ----------------------------
  ***
  Loyqalatib ariq suvini,
  dexqon sholg'om yuvar
  hafsala bilan . . .
   -----------------------------
  ***
  Birinchi qish yomg'iri.
  Mening yuragimda umrbod
  qolar endi u . . .
   -------------------------------
  ***
  Boshim uzra uchib o'tdi qush,
  tumshug'ida nimadir cho'qib.
  Meva shekilli . . .
   ----------------------------
  ***
  Mana , yana bitta chinor novdasi,
  yaproqlarin to'kib, yalang'ochlandi . . .
  Suv quyganday jim jit chor taraf.
   ---------------------------
  ***
  Baland tog' yonbag'irlaridan turib,
  o'tinchilar o'ychan termulib qarar,
  vodiydagi qolgan qutgan qorlarga . ..
   ----------------------
  Kovaxigasi Xekigado
  ----------------------
  
  ***
  Oyog'im ostida o'ralashib ,
  o'sib yotgan maysalar aro
  chiyillaydi mitti jo'jalar.
   -------------------------
  ***
  Men tun bo'yi xayku yozaman.
  Kamsuqumgina xotinim esa,
  kiyimini yamab - yasqaydi . . .
   -----------------------------
  ***
  O'tloqqa chiqaman.
  Qizg'aldoqlar to'zg'ir shamolda
  va suqsirlar uchib o'tar sarosar. . .
   -------------------------
  ***
  Kartoshka qaynataman.
  Go'yo qaydadir, koinotning bo'shliqlarida
  yig'lar bolakay . . .
   -----------------------------
  ***
  Qoraygan o'choq mo'risi uzra
  aylanadi inga joy izlab
  qaldirg'ochlar bahorda . . .
   ----------------------------
  ***
  Qishloqda bayram,
  qirmizi fonuslar yonar.
  Bo'kiradi bug'u zulmatda . . .
   -------------------------
  ***
  Suv charxpalagin aylantirishdan,
  charchab holdan toydi odamlar
  sholi ekish mavsumida . . .
   --------------------------
  ***
  Bug'da pishirilgan sholg'omni
  Suzmaga qo'shib yeb,
  o'ltirdim g'amgin . . .
   ---------------------------
  ***
  Sovuq suyagimdan o'tib ketdi.
  Choshgox payti sohilda
  qarag'aylar aro daydiyman hamon.
  
   -----------------------
  Isikava Takuboku
  ------------------------
  
  Kasalxona derazasiga
  yaqin olib kelishdi meni.
  Odamlarni ko'rib, quvondim.
   -----------------------
  ***
  Oxiri uloqtirdim
  kuya yegan telpagimni men.
  Olti yil kiydim uni.
   ---------------------
  Toki Dzemmaro
  ------------------
  
  ***
  Uzoqlarni ko'rsatdim barmog'im bilan,
  u yoqlarda, u o'lkalarda
  oqib yotar Volga daryosi.
   -------------------------
  ***
  Uziliksiz, xuddi telbadek,
  o'ylayverdim achchiq tamaki chekib,
  olis Sibir qorlari haqda.
   ------------------------
  ***
  Qayta - qayta o'qiyman ko'zlarimda yosh,
  yurakka yaqin Turgenevning bu kitobini.
  Muqovasi sarg'ayib ketgan...
   ------------------------------
  ***
  Oh, necha bor o'chdi papiros cho'g'i,
  hasratli o'ylar -
  achchiq Rus tamakisi, qish...
  -------------------------
   --------------------------
  Nasivaki Dzyundzaburo
  ---------------------
  
  
  Kuzgi daryo qirg'og'i.
  Uzun uzun o't - o'lan ichra
  baliq tutar qarmoqda kimdir.
   ------------------------
  Masaoka Siki
  ----------------------
  
  ***
  Chirildoqlar chirillar,
  ammo ming afsus
  quloqlari kardir otamning...
   ----------------------------
  ***
  Qishloqdan shaharga kelib,
  gullagan gilosni tomosha qilayotgan
  dexqon hamyonini kesib ketishdi...
   -------------------------------
  ***
  Rangpar oy.
  Mening birdan
  tarvuz o'g'irlagim keldi negadir.
   --------------------------
  ***
  O'g'rini tutib,
  simyog'ochga bog'lab qo'ydilar.
  Tungi ayoz...
   ------------------------
  ***
  Qish oqshomi.
  Xovuzdagi o'rdaklar ustiga
  qor yog'ayotir.
   ----------------------------
  ***
  Shom payti qiynalib yurib,
  fonusni osdim
  gullayotgan gilos shoxiga...
   -------------------------
  ***
  Tumanlarning qa'ridan chiqdim.
  Ehhe, qanchalar buyuk dengiz
  ro'paramda yastanib yotar!
   -----------------------------
  ***
  Yozgi daryo.
  Ko'prik boru lekin,
  otlar o'tar sayoz kechuvdan...
   -------------------------------
  ***
  Odamlar ko'pchilik bo'lib,
  yotib olgan kema saxniga.
  Porlar yozgi oy...
   -------------------------
  ***
  Ortimga o'grilgan paytim,
  hozirgina yonimdan o'tgan yo'lovchi
  tumanlarda ko'rinmay ketdi...
   -----------------------
  ***
  Qayiqdan, ko'priklardan
  kir yoyadigan joydan,
  hamma yoqdan qararlar oyga...
   ------------------------
  ***
  Bahor oqshomi.
  Kimdir o'tdi yonimdan
  sibizg'a chalib...
   --------------------------
  ***
  Qanday qayg'uli ko'rinish!
  O'rgimchak to'riga
  kapalaklar ilinib yotar...
   --------------------------
  
  --------------------
  Saygyo she'riyatidan:
  Tankalar
  ---------------------------
  ***
  Duvillab to'kildi
  uzun uzun o't - o'lanlardan.
  billur shudringlar.
  Kuzgi shomol guvillar
  Myagino dalalarida.
   -----------------------------
  ***
  Kech kuzak osmoni,
  qosh qoraygan on,
  arang - arang yaltirab,
  ko'rindi nihoyat uzoq kutdirgan,
  sog'intirgan oy.
   --------------------------------
  ***
  Endi qandoq qilaman men,
  ko'ylagimning namchil yengida
  yalt etdi shu'la.
  Botib ketdi bulut ortiga
  kuzgi mayus oy.
   ------------------------------
  ***
  Kuz oqshomi, oydinda
  yoprildi bulutlar
  oy yuzin to'smoq uchun.
  Yo'q, ko'zlarimni aldabdi
  g'ozlar galasining ko'lankalari.
   ------------------------------
  ***
  Osmonda oy yo'q.
  Chiqarmikin u ?
  Men ayvonda o'ltirganimcha
  uzoq kutdim, juda ham uzoq
  oy chiqishin tog'li qishloqda.
   ------------------------
  ***
  Kunduzgiday yop - yorug' kecha
  ko'lankam ham ko'rinmas.
  Oy yaraqlab porlar
  borar manzilimni angladim
  qo'ng'iroqlar tovushidan.
   --------------------------------
  ***
  Shudringlarin to'kmay,
  uzib oldim men
  gullagan Xagi butog'ini,
  chigirtkalar qo'shig'in tinglab
  oy yorug'ida.
   -------------------------------
  ***
  Qora siyox bilan yozilgan
  xatlarga o'xshab
  g'ozlar qanot qoqib,
  g'og'olab uchar
  tungi osmonda.
   ----------------------------
  ***
  O't - o'lanlarni qayrib,
  yurdim qayg'uga botib.
  Shudringlardan og'irlashdi
  ko'ylagim yengi.
  Chigirtkalar menga qo'shilib yig'lar.
   ---------------------------------
  ***
  Bahor tumanlari.
  Qayoqqa, qaysi tarafga
  uchib ketdi ekan qirg'ovullar?
  Ular tuxum qo'ygan o'tloqqa
  bolalar o't qo'yibdi...
   -----------------------------------
  ***
  Tuman qoplagan dala.
  O'raman o't - o'lanni.
  Tumanlar qayg'uli.
  Bolaligim berkinib olgan
  huv olisda , tumanlardan ham narida.
   --------------------------------
  ***
  Tumanli tepaliklar tamonga
  berkingan qirg'ovullar.
  Uzoq - uzoqlardan
  qanotlar sharpasi
  sezilar menga...
   ------------------------------
  ***
  Tinchim yo'qolgan mening.
  Tinimsiz o'ylayman, qaysi o'ngirda
  qaysi tog' yonbag'irida
  qaysi olcha
  gullar ekan birinchi bo'lib?..
   ------------------------
  Vakayama Bokusiy yozgan tankalar
  ---------------------
  
  ***
  Vulqon poyida o'sgan
  qarag'ay o'rmoni tepasida oy
  kumush shu'lalar taratgan kecha
  tun bo'yi tinmay
  sayradi kakku.
   ------------------------------------
  ***
  Eski kvartalda,
  ufqdagi shom bulutlariga
  qarab to'ymayman .
  Kechki soat vaqtin xabarlab,
  jom chaladi ibodatxona.
   -------------------------------
  ***
  Sajdagoxdan tushaman ,
  zinama - zina yurib, ohista
  va quyuqlashayotgan zulmatda
  butun vujudim bilan
  his qilaman bu kuz , bu tunni . . .
   --------------------------
  ***
  Shom hasrati cho'kkan kulbada
  qirmiz ko'mirlarga sochsang
  ozgina sake,
  hushbo'y ko'katlarning xidiga
  to'lib ketar o'shanda xonang .
   -------------------------
  
  ***
  Uzoq uzoqlarda qorli cho'qqilar.
  Haybatli qoyalar poyida esa
  shovullaydi dolg'ali dengiz.
  Qirg'oq bo'ylab sayr qilaman
  bahor quvonchiga to'lib vujudim.
  
  ---------------------------
  ***
  Yarim kecha oydinda yolg'iz
  kulbamga qaytaman.
  So'ng zinapoyada to'xtayman,
  yengimdagi archa ignabarglarin
  qoqib tushirmoq uchun.
   ----------------------------
  ***
  Bulutlar tarqadi.
  Men Asama cho'qqisidagi
  so'qmoq uzra yuribman daydib.
  Vulqon mo'risi ustida
  bulut parchasiga o'xshagan tutun.
   ----------------------------------
  ***
  Termulaman ko'm ko'k dengizga,
  eshitaman suvlar shovqinin.
  To'lqinlar qoyaga o'zini urar,
  goho ko'kka sapchib , gohida pastlab,
  yuragimni to'ldirar g'amga.
   --------------------------------
  ***
  Dud burqsigan loypaxsa o'choq.
  Tutun xidi kelar
  kurujkadagi qaynoq suvdan.
  Tog'dagi qishki kulbada sovir
  g'aribgina kechki ovqatim.
   ---------------------------
  ***
  Daraxt shoxlari aro
  porlaydi qishki quyosh.
  Yuzlarimni ohista silar
  uning xorg'in nurlari.
  Yoritadi , lekin isitmas !
   ------------------------------
  ***
  Men uzoqqa ketdim .
  va dengiz sohilida
  tunamoqchi bo'ldim.
  Endi yotgan edim, yarim kechasi.
  Sharros quydi daxshatli jala.
   ---------------------
  Yosii Isamu
  --------------------
  
  ***
  Havoda suzadi tamaki xidi,
  oydin kecha, kimsasiz yo'llar.
  Jubbamga burkanib, yuribman, daydib
  qing'ir - qiyshiq jinko'chalarda.
  Gion xavosidan simirib yolg'iz . . .
   ----------------------------
  ***
  Poytaxtda ayoz.
  Muzlab qolmadimikan uchib ketayotib
  qo'ng'iroqlar jarangi?..
  Asta valdirayman
  sovib qolgan sake ustida . . .
   ---------------------
  ***
  Bilganimda edi, o'shal derazadan
  tumanli zulmatlar aro porlagan
  fonusning xira va xorg'in yog'dusi aro
  oydin sukunatda oynasin asta
  taqillatgan bo'lardim albat.
   -----------------------------
  ***
  Nahot hech kim kelmas o'lganimdan so'ng
  so'ppayib yotgan yolg'iz qabrimni
  ziyorat qilmoqqa, ko'z yoshi to'kib?
  O'lganingdan keyin unutilishingni
  O'ylamoq qayg'uli . . .
   --------------------------------
  ***
  Eshitdim , Bokusiy tark etibdi
  oxiri bu telba dunyoni.
  O, kuz bunchalar mayus va g'arib,
  hattoki yurt ba yurt daydib yursamda,
  hatto yeb - ichsamda, huzurlansamda ! . .
   -----------------------------
  ***
  Kamdan - kam odamga nasib qiladi
  totib namxush qayg'uni -
  lablar bilan his qilmoq
  tinimsiz ichilgan sake ta'mini
  hayot va mamotning chegarasida . . .
   ------------------------------
  ***
  Fevral oyi oxirlab borar,
  eshitaman olis qaldiro tovushin -
  bahorning birinchi aks - sadosi .
  Krab chig'anog'ida Sake qaynatyapman
  dengiz sohilida bir o'zim, yolg'iz.
   -----------------------
  ***
  
  Qayerda , qanday va qachon ,
  tark etarkinman bu dunyoni men.
  Men hayotim haqida o'ylayman,
  o'limim haqida fikr qilaman
  Ino tekisligida, oydinda.
   ---------------------------
  ***
  Iztirobli o'ylar og'ushida jim
  o'choqqa o't qalayman, puflayman tutun
  va tun bo'yi bedor o'ltirib,
  hasratli bexudud o'yga cho'maman,
  qizargan ko'mirlarni kovlab, ag'darib . . .
  
   --------------------------
  ***
  ----------------------
  
  Sening fikringa qo'shilmagan
  odamlarni savalash shartmi?
  Yaxshisi qo'linga tolxivich olib,
  o'z - o'zingni ayovsiz savalab,
  momataloq qilgan yaxshiroq . . .
   ---------------------------
  ***
  Hasratli qayg'ular!
  Bugun yana o'choqdagi ko'mir cho'g'ida
  sake isityapman bir o'zim yolg'iz.
  Kundan kun tobora qishga
  singib borayotir Nirao darasi . . .
   ---------------------
  Ito Satio
  ---------------------
  
  ***
  Men yomg'irli tunda
  pion gullarini sog'inib ketdim .
  So'ng toshfonarni yoqib, ohista
  tashqariga chiqdim, pion gullarini
  ko'rib kelmoqlik uchun.
   ----------------------
  
  ***
  Ko'rayapman - tosh ustin yopib,
  va daraxtlar poyini qoplab,
  go'yo birgalashib, yig'ilib,
  hamkorlikda chirpiramoqqa
  hozirlanar bargi xazonlar . . .
   ------------------------
  
  ***
  Xorigan yer, charchagan osmon
  tong otguncha uyquga ketar.
  Zulmat quyuqlashar
  va bepoyon dengiz ustidan
  beg'amgina ko'tarilar oy . . .
   --------------------
  Simaki Akaxiko
  --------------------
  ***
  Gullayotgan o'tloqlar aro
  o't - o'lanli so'qmoqdan yurib,
  yetib keldim bug'doyzorga men.
  Va xo'rsinib, dedim: -Jim - jitlik!
  o'rdak g'aqilladi menga javoban . . .
   -------------------------------
  ***
  Yarim kecha
  quyuqlashgan tumanlar aro
  sizar yog'dular
  va sirg'algan oy shu'lasida
  g'ira - shira jilvalanar suv . . .
   ----------------------------------
  ***
  O'rmon sayxonligidagi
  uzun uzun o't -o'lan o'sgan o'tloqda
  o'ylanib o'ltirib, yolg'iz bir o'zim
  tog'li o'lka bilan xayirlashyapman.
  Qayg'uli va og'ir bu yurak uchun.
   --------------------------------
  ***
  Chiroq shu'lasiga talpinganicha
  parvonalar aylanar uchib.
  Uyda, men bilan yonma - yon,
  bolalarim uxlar
  eski - tuskilarga o'ranib, qotib . . .
   -------------------------------
  ***
  Yomg'ir tindi, yorishdi osmon.
  Shundan bo'lsa kerak,
  havo toza, muzdek musaffo.
  Guruch qog'ozining qirg'oqlarida ,
  yonib tugayotir botish shu'lasi . . .
   ------------------------
  ***
  Jim kimsasiz tungi ko'chalar.
  So'ngan kullar qurumi bosgan
  o'choq mo'risining qirg'oqlarini
  qirov bilan bezar
  izg'irin ayoz . . .
   ------------------------
  ***
  Uzoq uzoqlardan, zulmat qa'ridan
  elas elas eshitilar quloqqa
  to'lqinlarning bo'g'iq shovqini.
  Daraxtlar soyasi cho'zilib yotgan
  oydinda raqs tushar dexqonlar.
   ------------------------------
  
  ***
  Yozayapman , yozayapman ,
  qorong'i tushsa ham oy shu'lasida.
  Hatto chiroqni yoqish uchun ham
  o'rnimdan turgim kelmas.
  Yolg'iz qarshilayman oqshomni shunday . . .
   -------------------------------
  
  ***
  Dalalarda erib ketdi qor,
  qo'ng'ir tuproq yalong'ochlandi
  va osilib turar yer uzra
  botayotgan quyosh lappagi.
  Ko'rinishi kichik va sovuq . . .
  
   ------------------------------
  Nagatsuka Takasi
  --------------------------
  
  ***
  Dala ortidagi zovurda
  boshlarini chiqarib suvdan
  baqalar kuylaydi.
  Bahorgi o'rmonlarda esa
  kalinalar gullabdi oppoq .
   --------------------------
  ***
  Uy oldidagi bog'da
  sukunatli sokin tumanlar.
  Tongi g'ira - shirada
  badyan shoxlaridan to'kilgan
  xazonlarni supuraman jim.
  
   -----------------------------
  
  ***
  Loviya palaklari
  yig'ishtirib olingan.
  Kuzgi daladagi
  to'rsaygan kulrang tikanlar aro
  chigirtkalar chirillar g'amgin . . .
   ---------------------------
  ***
  O ,Kameliya guli ,
  muzlab sovqotding ,
  sovuq shamolda.
  Senga xech kim achinib boqmas .
  O'xshash bizning taqdirlarimiz . . .
   -----------------------------------
  ***
  Bugun tunda jarangdor
  ovoz bilan kuylar chirildoq.
  Qayerdadir shu yaqin atrofda -
  balki , misol uchun , oshxonada , yoki
  sabzovot solingan to'rvada kuylar. . .
  
   ---------------------
  Koidzumi Tikasi
  ----------------------
  
  ***
  Botayotgan kunning shu'lasi
  qirmizi yong'inday shomgi tog'larda.
  Bambuklarning qoraygan
  soyalari esa aks etar
  qog'oz devorda . . .
   -----------------------------
  ***
  Qo'shnilar meni
  bug'li xammomida cho'milish uchun
  taklif qilishdi.
  Qaytayotib osmonga boqdim,
  uchqunlardi qor . . .
  
  ----------------------
  ***
  Qadrdon do'stimni
  ziyorat qilgani bordim.
  Juda erta ochilibdi
  oppoq moychechaklar
  chetan devorli bog'larda.
   ---------------------
  ***
  Fonarni o'chirib
  boraman tong sahar chog'i
  va ko'raman olisda
  oppoq tumanlar bulut singari
  yumalanib suzar yer uzra . . .
   ---------------------
  Syaku Tyoku
  ---------------------
  
  ***
  Bo'm - bo'sh yo'l .
  quyiladi atrofga jimlik.
  Qichishadi burun katagim
  yoqilgan gulxanning achchiq dudidan.
  Choy qaynatmoqdaman . . .
   ------------------------
  ***
  Qalbda xotirjamlik.
  Bahor bo'ronidan so'ng
  hamma narsa tinchlandi, mana.
  Eshitila boshladi ko'chada yana
  yog'och kovushlarning to'qillashlari . . .
   ---------------------
  ***
  Bulutlardan sizib o'tayotgan
  oyning xira yog'dusida
  toshayotgan daryo kechuvidagi
  sholipoyalar aro
  bo'qoq tortgan sholilar xidi . . .
   ------------------------
  ***
  Tog'dagi qishloq
  qor bosgan daraxtlar .
  oppoq osuda jimlik.
  Odam ham, it ham ko'rinmas
  qarg'alar yuribdi kulbam oldida.
   ---------------------
  ***
  Mana , yana qaytib keldim men,
  tomida oy porlab turgan o'sha
  tog'dagi pastakkina kulbamga.
  Oshxonada yangrar qadrdon qo'shiq .
  bu mening hamxonam - yolg'iz chirildoq . . .
   ------------------------
  Xaykular
  -----------------------
  
  
  * * *
  Baland qoyadagi daraxtga yana
  ilinib qolibdi
  mening varragim . . .
   --------------------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Bahor seli.
  Okeanga quyilmoqda
  bo'tana suvlar . . .
  ---------------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Oyning birinchi kuni , mening ushoqdek
  varragim boshqa varraklar bilan
  qo'shilib likillar Edo* ustida . . .
  ---------------------
  * Edo- Tokioning eski nomi.
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Sel toshqini.
  Oh, qanchalar to'lib oqmoqda
  qal'a atrofidagi zovurlar !
  -------------------------------
  Masaoka SIKI .
  
  * * *
  Suv toshqini.
  Mushuk tushib ketdi oqimga
  Sakrab o'tolmadi bechora .
  -----------------------------
  XORO
  
  * * *
  Bahor shomoli.
  Yutoqib - yutoqib suv ichar sichqon
  Sumida daryosidan . . .
  -----------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Ajoyib varrak ko'tarildi
  kambag'alning tomi ustidan
  ko'm - ko'k osmonga . . .
  ----------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Qayiq ustida varaqlari
  tosh bilan bostirilgan kitob.
  Bahor shomollari esar . . .
  -----------------------
  KITO
  
  * * *
  Bahor shomoli .
  Turnalar oqarib xurpayar ,
  qarag'aylar orasida . . .
  ----------------------------
  RAYDZON .
  
  * * *
  Xuddi odamlarday daydib yuribdi
  kaptarlar , chumchuqlar
  baliq ovi mavsumida .
  --------------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Baliq ovi mavsumida
  qisqichbaqa ishonqiramay
  o'lchab yurar qumda oyoq izlarin . . .
  ---------------------
  ROFU
  
  * * *
  Sholi ekish mavsumi.
  Ox qancha qayg'u, qancha tashvishlar
  quyilgan - a bu qo'shiqlarga !
  ---------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Dexqon uxlar tog' etagida,
  ketmonchaga boshini qo'yib.
  To'rg'ay sayramoqda havoda.
  ------------------------------------
  Kobayasi ISSA
  
  * * *
  Sholipoya chopgani chiqdim .
  Qush ham sayrab qo'ymas aqalli
  tog' yonbag'rida . . .
  ----------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Men bu yerni ag'dargunimcha
  ketib qopti dala osmonida
  suzib yurgan bir parcha bulut . . .
  -------------------------
  Yosa BUSON
  
  * * *
  Oqshom tutunlari.
  Nog'oralar zirillar gulxan tomonda.
  Chalinadi quloqqa qo'shiq . . .
  -----------------------
  RYOTA .
  
  
  * * *
  Kun uzoq cho'zilar.
  Ko'prikka qo'nganicha turar tustovuq.
  Ketmaydi uchib . . .
  --------------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Kun uzundan uzoq.
  Olisdan elas elas eshitiladi ,
  objuvozning xorg'in g'ijiri . . .
  ---------------------------
  YAXA .
  
  * * *
  Uzoqda uchmoqda bir gala o'rdak.
  Men ketmonchamni chayqayman.
  G'aq etadi nimadir suvda . . .
  ---------------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  O'tloq uzra tutun cho'zilgan.
  Vaysashmoqda bir narsalar deb
  ikkita biya . . .
  ----------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Eh sen bulbul!
  Olxo'ri gullariga
  Oyoqlaring loyin artayapsanmi?!
  
  -----------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Bulbul sayrayapti,
  har zamonda tashlab qahrli nazar
  mening kulbamga . . .
  --------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Dexqon ishlayotgan
  orol ustida ham
  to'rg'ay qo'shig'i . . .
  --------------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Yashil javdarizor.
  To'rg'ay ko'tarildi dala ustiga
  so'ng yana pastladi . . .
  --------------------------
  ONITSURA .
  
  * * *
  Narsalarni yoruqqa qo'yib,
  kuzataman soyalar tug'ilishini
  kuzgi choshgoxda . . .
  -------------------------
  KYOSI .
  
  * * *
  Tong yorishar.
  Qo'ng'iroqlar ovozi
  tumanlarga belanar.
  -------------------------
  Matsuo BASYO .
  
  * * *
  Kuz kechasi.
  O'raladi no'noq yo'lovchi
  yupqa ko'ylakka . . .
  ------------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Taralmoqda o - o - o - ou !
  Mungli chorlov aks - sadosi.
  Tun qo'ynida daydiydi bug'u . . .
  -----------------------
  Matsuo BASYO .
  
  * * *
  Kuzgi tog'da ibodatxona.
  Ayvonda turgancha tingladim mayus
  bug'u chorlovin. . .
  ------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Bug'u ovozi
  olisga jaranglab singadi
  mayus va mayus.
  -------------------------
  Matsuo BASYO .
  
  * * *
  Tungi sovuq.
  Menga juldur to'nin qarzga berarmi
  daladaga yolg'iz qo'riqchi? . .
  --------------------------
  Matsuo BASYO .
  
  * * *
  Izg'irin.
  Uzoqda xurpaygan turnani
  ko'rayapman men . . .
  ----------------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Po'sht - po'sht , chirildoq,
  hozir yonboshimga ag'darilaman.
  Qani, jo'nab qolchi bu yerdan !
  ------------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  O'choq boshidagi kovakka
  chirildoq kirib olgan.
  Tungi sovuq . . .
  -----------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Kuz kelmoqda.
  Bu haqda xabar olib ,
  uchib keldi qizil ninachi .
  ------------------
  SIRAO .
  
  * * *
  Zog'cha tutib oldim.
  Uning ko'zlariga qarab bildimki,
  kuz kelayotir .
  -----------------------
  DAKOTSU .
  
  * * *
  Ilgaklangan eshik.
  Hovli sahnasida
  o'ynar xazonrez . . .
  ----------------------
  TEYGA .
  
  * * *
  Akillaydi bezovta ko'ppak,
  ajratib qurigan xazon shitirin.
  Xovlida bo'ron . . .
  ---------------------
  Sisey - DZYO .
  
  * * *
  Oppoq xrizantema.
  Mana qarshisida to'xtab qaychi ham
  qotib qoldi bir daqiqaga .
  --------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Yangi bog' yaratdim.
  Nihoyat undagi toshlar namlandi.
  Birinchi qish yomg'iri . . .
  -----------------------
  SYADO .
  
  * * *
  Birinchi qish yomg'iri.
  Maymun ham qarshilik qilmaydi
  kiydirsang chopon.
  -------------------------
  Matsuo BASYO .
  
  * * *
  Qanday qaysar odam !
  Baliq tutar qish yomg'irida
  qosh qoraygan chog' . . .
  -----------------------
  Yosa BUSON .
  
  * * *
  Men shomolga qarshi yurayapman.
  Soyabonim ortga tortadi
  qishki yomg'irlar vaqti . . .
  -----------------------
  Sisey - DZYO
  
  * * *
  Dexqon keng dalada
  menga yo'l ko'rsatdi
  yulingan sholg'om bilan . . .
  ----------------------
  Kobayasi ISSA .
  
  * * *
  Tovuqlar katakda uxlashayotir.
  Qor esa yanada qalinroq
  qoplayotir dalalar ustin.
  --------------------------------
  Kobayasi ISSA
  
  * * *
  Shomol qalpog'ini uchirib,
  savalaydi sellar beayov.
  Qo'riqchi dalada . . .
  ----------------------------
  XAGI - DZYO .
  
  * * *
  Oydin kecha.
  Naqadar ayanchli , naqadar baxtsiz
  daladagi qo'riqchi . . .
  -----------------------------
  Masaoka SIKI.
  
  * * *
  Daladagi qo'riqchi
  hatto Xizr bo'lib kelganida ham
  boshdan olmas yevroqalpog'in.
  ----------------
  DANSUY
  
  * * *
  Hoy, hovlida yana ne shovqin?!
  Bu qo'riqchi, kuchli shomolda
  yerga qulab tushdi gursillab.
  ---------------
  BONTYO .
  
  * * *
  G'oz, yovvoyi g'oz,
  ayt necha yil uchding sarosar
  o'rmonlar ortiga, dengiz ortiga?. .
  ---------------
  Kobayasi ISSA.
  
  * * *
  Yovvoyi g'ozlarning galasi
  g'og'olab pastladi yaydoq dalaga .
  Kuchaymoqda tungi sovuqlar . . .
  -----------------
  KYOROKU.
  
  * * *
  Qizilishton taqillatmoqda.
  Kun botsa ham hamon tinmaydi
  hamon o'sha eski joyida . . .
  -------------------
  Kobayasi ISSA.
  
  * * *
  O'choq boshidagi kovakda
  kuylar tamom o'zin unutib
  tanish chirildoq . . .
  ----------------
  Matsuo BASYO.
  
  * * *
  Teshik soyabon -
  qishlov uchun qo'l keldi juda
  ko'rshapalaklarga !. .
  ----------------
  Yosa BUSON.
  -----------------
  
  * * *
  Sovuq tun.
  Jig'imga tegish uchun qo'shnilar atay
  qozon taqirlatayotirmi?
  ----------------
  Yosa BUSON.
  
  * * *
  Sichqon chiqib borar
  ko'rpam yonidagi jinchiroq sari.
  Yog' ham muzlabdi . . .
  -----------
  Yosa BUSON.
  
  
 Ваша оценка:
Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
Э.Бланк "Пленница чужого мира" О.Копылова "Невеста звездного принца" А.Позин "Меч Тамерлана.Крестьянский сын,дворянская дочь"

Как попасть в этoт список
Сайт - "Художники" .. || .. Доска об'явлений "Книги"