Аннотация: Рассказ-фантазия... Публиковался в журнале "Першацвет".
МАЛIНАВЫЯ СЛЕЗЫ
'Я збiраю малiны, чырвоныя i смачныя. Малiны, якiя вяртаюць здароуе сваiм пяшчотным пахам. Я збiраю малiны для караля, якога кахаю. Я збiраю малiны, как прагнаць яго хваробу'.
Кожны раз, як я iду у малiны у здауна знакомы лес, чую гэтую песеньку, ледзь сумную, ледзь смешную. Я таксама, як невядомая пявуння, збiраю малiны. Дзiва, што я яе не бачу. Яе нiхто нiколi не бачыць - толькi чуе. Песеньку пра малiны. Калi меркаваць па яе голасе, што падобны на веснавую капель, дык пявуння - гэта юная дзяучына, мабыць танклявая, невысокая, падобная да кволай рабiнкi, i такая ж прыгожая, як рабiнка. Адкуль яна узялася? Гэтае пытанне усплывае неяк лянiва, быццам на самой справе табе не вельмi важна ведаць, адкуль з'явiлася нябачная пявуння...
Спачатку мне думалася, што тут справы у нейкiм старажытным паданнi. Можа, сапрауды на гэтых землях жыу кароль, якi раптам цяжка захварэу, i ягоная каханая шукала у гэтым лесе лекавыя травы. Але не. З мясцовых старажылау нiхто не ведау нi пра якога караля. Паны жылi, але каб кароль... Не, такога тут не было.
- Не слухай лясных галасоу. Яны могуць задурыць галаву чалавеку, - папярэдзiла мяне адна бабулька. - Нячысцiкi у нашым лесе, вось i адказ на твае пытаннi.
Нячысцiкi! Нiколi не паверу у гэта. Галаву могуць задурыц! Глупства. Нiколi у жыццi мая галава не была такой яснай, як у той момант, калi вушы пачулi ледзь сумную-ледзь смешную песеньку пра малiны.
Пра малiны, якiя есць у гэтым цудоуным лесе, i сапрауды можна песнi складаць. Хаця жыхары суседнiх весак кажуць, што у апошнiя гады малiна ужо не тая. Дык можаце сабе уявiць, якiя малiннiкi былi у гэтым лесе гадоу, напрыклад, дзесяць назад? Асабiста я не магу, бо ягады, якiя збiраю тут цяпер, на дзiва вялiкiя, чырвоныя i смачныя, а варэнне з iх атрымлiваецца цудадзейнае. Таму уявiць, што можа быць нешта лепшае, проста немагчыма.
Наогул, лес у гэтых краях цудоуны. Сапраудны казачны лес. Не хапае толькi эльфау, гномау, жар-птушак i, мабыць, можна запусцiць пару брыдкiх гоблiнау i троляу, каб было цiкавей. Таму за ягадамi iдзешь, як на свята. Ведаешь, што сустрэне цябе пяшчотная дзявочая песня пра малiны. I яшчэ, што мяне цiкавiць, гэта тое, што песню дзяучына спявае на нейкай дзiунай мове. Калi перавесцi яе на нашу, дык няма у ей рыфмы, рытму, а на яе мове усе гучыць прыгожа, гарманiчна, i ты разумеешь гэтую невядомую мову. Не розумам, а сэрцам. Мабыць, гэта мова лесу, паэтычная, пяшчотная, зразумелая усiм, хто прыходзiць да яго з любоую i захапленнем. Бо такiя прыгожыя палянкi i гушчары не могуць не захапляць...
Малiны, малiны. Бывайце, смачныя, чырвоныя, ледзь прысыпаныя расой, поуныя празрыстага соку. Сталi вы замiнаць тым, хто вырашыу будаваць у гэтых краях дарогу. Дарогу роуную, шырокую, правiльную, пыльную улетку, брудную восенню. Яна, мабыць, таксама камусьцi аднойчы пакажацца прыгожай, але ужо нiколi не вырастуць на гэтым месцы духмяныя малiны, стройныя рабiны, таемныя аксамiтныя елкi, ледзь нязграбныя сосны, не будзе яшчарак з мудрагелiстымi узорамi на спiнках, якiя любяць грэцца на малахiтавых ад моху камянях, не будзе велiканау-грыбоу з вiльготнымi капялюшыкамi, i шмат чаго не будзе яшчэ. I самае галоунае - ужо нiколi тут не загучыць песня пра малiны, бо дарога напоунiцца бязглуздым рокатам маторау, у якiм не будзе нiводнага жывого гука.
Бедны казачны лес. Я раптам разумею, для каго пела песеньку нябачная прыгажуня. Лес прадчувау свае нядобрыя змяненнi, лес хварэу, лес плакау, лес дарыу людзям свае багацце, а яны забiвалi яго. 'Мой хворы карольгiне. I я нiколi ужо не заспяваю пра малiны, бо згiну разам з iм', - такой будзе апошняя, вельмi сумная песня. У такi момант шкадуешь, да крывi у сэрцы шкадуешь, што ты не чараунiк. Не, ты б не замiнау людзям будаваць дарогу - проста перанес бы хворы лес далека ад iх, куды-небудзь за далягляд, дзе нiхто нiколi не бывау, акрамя аблокау. Хай бы ен там жыу са сваiмi песнямi i галлевым шэптам. А ты прыходзiу бы як госць i не парушау бы вечнай гармонii малiнавага паху.
Чалавек, чалавек... Калi я чую, як плачуць дрэвы, я шкадую, што я чалавек...